وستا سازه پلاس مقالات مرتبط با فلزات
علیرغم اینکه ورق سیاه یکی از پرکاربردترین نوع ورق فولادی است اما ورق گالوانیزه گرم و سرد به دلیل مقاومت به خوردگی و دوام بالاتر یکی از محبوب‌ترین محصولات فلزی به شمار می‌آید. عملیات گالوانیزاسیون مانند یک سپر محافظ عمل می‌کند که از فولاد، آهن یا سایر فلزات در برابر زنگ زدگی محافظت می کند زیرا با لایه‌ای از فلز روی که فعال‌تر از فلزات دیگر است، پوشانده شده است. در اصطلاح استاندارد گفته می شود که فلز روی گالوانیزاسیون، پایه‌ای برای محافظت از فلز واکنش پذیر در برابر عناصر مضری است که موجب افزایش میزان خوردگی و آسیب به فلزات می‌شوند.
اما گالوانیزاسیون به دو روش گرم و سرد انجام می‌شود که هم در روش تولید و هم در محصول نهایی تفاوت‌های قابل توجهی ایجاد می‌کند. در ادامه به توضیح روش تولید هر کدام و تفاوت‌های گالوانیزاسیون گرم و گالوانیزاسیون سرد که شامل الکتروگالوانیزاسیون است پرداخته می‌شود.
گالوانیزه گرم چیست؟
گالوانیزه گرم یکی از رایج‌ترین روش‌های تولید ورق گالوانیزه است. این فرآیند شامل پوشش دادن ورق فولادی تمیز و اسیدشوئی شده، در حمام روی مذاب در دمای حدود 450 تا 480 درجه سانتیگراد است. ورق‌های فولادی پس از اینکه از حمام روی خارج می‌شود، لایه روی موجود در سطح ورق با اکسیژن واکنش نشان می‌دهد و یک لایه کاملا یکنواخت بر روی سطح ورق به نام اکسید روی ایجاد می‌شود. در این لحظه اکسید روی با دی اکسید کربن واکنش می‌دهد و لایه دیگری به نام کربنات روی را تشکیل می دهد. این لایه که به رنگ خاکستری مات شبیه است، تا حدود زیادی پایدار است و کاملا به سطح آهن یا فولاد می‌چسبد. در روش گالوانیزه گرم، روی با ورق فولادی به صورت شیمیایی پیوند می‌خورد و بخشی از فولاد می‌شود.
گالوانیزه سرد چیست؟
در روش گالوانیزه سرد به راحتی از رنگ مملو از فلز روی استفاده نموده و بر روی سطح ورق فولادی به وسیله برس، غلتک، اسپری و غیره اعمال می‌شود که از فولاد در برابر زنگ زدگی و خوردگی محافظت می‌کند. این پوشش روی را می‌توان با روش الکتروگالوانیزه نیز اعمال کرد. در رنگ های روی که در گالوانیزه سرد استفاده می‌شود ترکیبات اتصال دهنده شبیه به چسب وجود دارد که موجب اتصال مکانیکی رنگ روی به سطح ورق فولادی می‌شود تا سطح ورق گالوانیزه موثر تر عمل نماید. این لایه رنگ روی نیز می‌تواند مانند گالوانیزه گرم با استفاده از حفاظت کاتدی به عنوان مانع خوردگی عمل کند.
بیشتر بخوانید: گالوانیزه چیست و انواع آن
تفاوت گالوانیزه گرم و گالوانیزه سرد
اگرچه ورق گالوانیزه گرم و سرد هر دو برای اهداف مشابهی تولید می‌شوند، اما در کاربردها و عملکرد و حتی ظاهر ورق تفاوت قابل توجه وجود دارد.
تفاوت ظاهری
با توجه به نوع فرآیند، ورق گالوانیزه گرم ضخامت بیشتر و سطح خاکستری و مات تری دارد. در حالیکه ورق گالوانیزه سرد سطح صیقلی، شفاف و روشن‌تری دارد.
تفاوت در عملکرد
در حالیکه در گالوانیزه گرم، مذاب روی به شدت به ورق فولادی می‌چسبد و بخشی از آن می‌شود در گالوانیزه سرد رنگ روی بدون هیچ گرمایشی بر روی ورق قرار می‌گیرد و علیرغم اینکه به ورق چسبیده است، در یک محیط مرطوب پوشش روی جدا می‌شود. همچنین ضخامت لایه محافظت کننده در روش گالوانیزه گرم به دلیل نوع فرآیند بیشتر است و در حدود 80 تا 100 میکرومتر می‌باشد. این تفاوت‌ها موجب افزایش دوام و مقاومت بیشتر نسبت به خوردگی در ورق گالوانیزه گرم نسبت به ورق گالوانیزه سرد می‌شود.
تفاوت در روش و فرآیند تولید
در گالوانیزه گرم ورق پایه ابتدا چربی زدایی و اسیدشوئی می شود و سپس در شرایط غوطه وری، خشک کردن، غوطه وری در روی مذاب و در نهایت پس از گالوانیزاسیون با غوطه ور شدن سرد می شود.
از سوی دیگر، در گالوانیزه سرد به روش الکترولیز، محلول روی است که در آن روی در طول فرآیند الکترولیز بر روی فلز پایه رسوب می‌کند. فلز پایه که در طول فرآیند الکترولیز در آند قرار می‌گیرد، قبل از فرآیند، فرآیند چربی زدایی و اسیدشوئی را طی می کند.
همچنین فرآیند گالوانیزه گرم در واقع یک واکنش الکترو شیمیایی است اما فرآیند گالوانیزه سرد، یک عملیات فیزیکی است که در آن یک لایه روی فقط بر روی فلز پایه می چسبد.
تفاوت در هزینه تولید
هزینه تولید ورق گالوانیزه به روش گرم کمتر از روش سرد است و ارزان تر است. به همین دلیل استفاده از ورق گالوانیزه گرم توجیه اقتصادی بیشتری دارد.
تفاوت در انتشار مواد مضر برای محیط زیست
گالوانیزه گرم شامل انتشار بسیار کمتری است و آلاینده‌های گالوانیزه عمدتاً شامل بخش‌هایی از زباله‌های فرآیند اسیدشوئی است. اما آلاینده‌های گالوانیزه سرد شامل بخش‌هایی از ضایعات آبکاری، ضایعات اسیدشوئی، زباله‌های (مایع) در بخش غیرفعال‌سازی می‌شود.
بنابراین، به وضوح می‌توان دید که ورق گالوانیزه گرم نسبت به گالوانیزه سرد گزینه بسیار مناسب‌تر و موثرتری است.
